Χαρακτηριστικά του φυσικού αερίου ως καύσιμο και των χρήσεων του

Το βασικό κριτήριο είναι η τήρηση των προδιαγραφών εγκατάστασης. Την ευθύνη ορισμού της θέσης έχει η Εταιρεία.

Σε περίπτωση που σβήσει η φλόγα της συσκευής, ο ειδικός μηχανισμός που διαθέτουν οι συσκευές φυσικού αερίου διακόπτει αυτόματα την παροχή του. Επιπλέον μπορεί να τοποθετηθεί ειδικός ανιχνευτής φυσικού αερίου στο χώρο με αυτοματισμό διακοπής της παροχής του.

Γιατί ανάλογα με την θέση του θα πρέπει να προστατεύεται από εξωτερικές παρεμβάσεις και κρουστικά φορτία. Στην περίπτωση πολυάριθμων μετρητών σε πολυκατοικία είναι δυνατή η πρόβλεψη και κατασκευή ειδικής εσοχής ή ερμαρίου με πρωτοβουλία των ιδιοκτητών, με στόχο την αισθητική ένταξή τους στην αρχιτεκτονική του κτιρίου αλλά πάντα κατόπιν έγκρισης της Εταιρείας και με βάσει τα όσα ορίζονται στον Τεχνικό Κανονισμό.

Είναι ασφαλές. Σε αυτό συμβάλλουν: η τήρηση αυστηρών προδιαγραφών για την κατασκευή των δικτύων και εγκαταστάσεων φυσικού αερίου, και οι έλεγχοι που γίνονται από την Εταιρεία. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφάλεια σε κάθε περίπτωση, είναι η τακτική συντήρηση από αδειοδοτημένους επαγγελματίες και η μη τροποποίηση των εσωτερικών εγκαταστάσεων χωρίς προηγούμενη θεώρηση μελέτης.

Το φυσικό αέριο αναφλέγεται, όπως όλα τα καύσιμα, μόνο εάν αναμιχθεί με αέρα σε μία πολύ συγκεκριμένη αναλογία (5% έως 15% κατ’ όγκο) και εάν υπάρξει συγχρόνως σπινθήρας. Η σχεδίαση και η κατασκευή της Εσωτερικής Εγκατάστασης από Μηχανικούς και Αδειοδοτημένους Εγκαταστάτες, και ο έλεγχος της από την Εταιρεία, γίνονται με την τήρηση αυστηρών προδιαγραφών. Με τον τρόπο αυτό εκμηδενίζεται πραγματικά η πιθανότητα τέτοιων συμβάντων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφάλεια σε κάθε περίπτωση, είναι η τακτική συντήρηση από αδειοδοτημένους επαγγελματίες και η μη τροποποίηση των εσωτερικών εγκαταστάσεων χωρίς προηγούμενη θεώρηση μελέτης.

Τα δίκτυα φυσικού αερίου κατασκευάζονται από αγωγούς πολυαιθυλενίου, δηλαδή από υλικό εύκαμπτο, οπότε η ίδια η ελαστικότητά του επιτρέπει να ακολουθεί τις μετακινήσεις της γης την ώρα του σεισμού, άρα να μην παρουσιάζει ζημιές, πράγμα που έχει παρατηρηθεί ως συμπεριφορά και στα δίκτυα διεθνώς. Σχετικά με τα χαλύβδινα δίκτυα, έχουν τηρηθεί πιστά οι αυστηρές προδιαγραφές στην κατασκευή και η συμπεριφορά τους είναι άριστη. Επιπλέον, στις συνδέσεις των καταναλωτών με τα δίκτυα 4 bar, τοποθετείται στον παροχετευτικό αγωγό βαλβίδα αυτόματης διακοπής της ροής (flow-limitor) σε περίπτωση που υπάρξει μέσα στον αγωγό ροή μεγαλύτερη από την καθορισμένη, καθώς και βαλβίδα αποκοπής στο ρυθμιστή (shut-off).

Η ασφάλεια των εγκαταστάσεων του φυσικού αερίου είναι πρωταρχικό μέλημα όλων όσων εμπλέκονται με την κατασκευή τους και διασφαλίζεται καθώς ακολουθούνται οι προδιαγραφές του εθνικού Κανονισμού και γίνονται οι αναγκαίοι έλεγχοι και δοκιμές από τους ίδιους τους εγκαταστάτες αλλά και την Εταιρεία πριν την αεριοδότηση της εγκατάστασης.

Τα έργα κατασκευής δικτύου φυσικού αερίου πραγματοποιούνται βάσει σύγχρονων και αυστηρών προδιαγραφών, ενώ ανά τακτά χρονικά διαστήματα και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Νομοθεσία, πραγματοποιούνται προληπτικοί και συστηματικοί επιτόπιοι έλεγχοι καλής λειτουργίας του συστήματος Διανομής. Οι βασικές παράμετροι λειτουργίας του δικτύου, παρακολουθούνται 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, 365 μέρες το χρόνο με ειδικό ηλεκτρονικό σύστημα (SCADA) στο κέντρο ελέγχου της εταιρείας. Επιπρόσθετα η εταιρεία διαθέτει σε 24ώρη βάση, τηλεφωνική υπηρεσία (Υπηρεσία Έκτακτης Επέμβασης) προκειμένου οι Πελάτες και το κοινό να μπορούν να αναφέρουν οποιαδήποτε ανωμαλία παρατηρείται στην παροχή του φυσικού αερίου.

Ο μετρητής πρέπει να είναι σε αεριζόμενο εξωτερικό χώρο και να διασφαλίζεται η προσβασιμότητα από τους υπαλλήλους της Εταιρείας.

Το φυσικό αέριο παρέχει ευκολία, ανεξαρτησία, αυτονομία, ασφάλεια και οικονομία με την μόνιμη και σταθερή παροχή του. Τα βασικά οφέλη της χρήσης του φυσικού αερίου είναι:

Καλύτερη διαχείριση: άμεση γνώση της ποσότητας φυσικού αερίου που έχει καταναλωθεί, μέσω της καταγραφής του μετρητή, και πληρωμή μόνο για την ποσότητα αυτή.

Εύχρηστο: άμεσα διαθέσιμο σε όλους τους χώρους χρήσης, με σταθερή και μόνιμη παροχή, χωρίς την ανάγκη παραγγελίας και δεξαμενής αποθήκευσης. Εύκολη και απλή εγκατάσταση εξοπλισμού με καθαριότητα και οικονομία χώρων.

Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής: δεν παράγεται τέφρα κατά την καύση του και με σωστή λειτουργία και τακτική συντήρηση εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των συσκευών χρήσης.

Ασφάλεια: Οι Ευρωπαϊκές προδιαγραφές του Τεχνικού Κανονισμού Εσωτερικών Εγκαταστάσεων που εφαρμόζεται, εγγυώνται τα υψηλότερα επίπεδα ασφαλείας.

Οικολογικό: η καύση του δεν αφήνει ίχνη και υπολείμματα, ούτε παράγει ενώσεις θείου, που συνιστούν μία από τις σημαντικότερες αιτίες ρύπανσης. Εξασφαλίζεται έτσι η χρήση ενός καθαρού καυσίμου, χωρίς οσμές και ρύπους.

Πρακτικό: οι νέου τύπου συσκευές (επίτοιχοι λέβητες) παρέχουν τη δυνατότητα για ιδιαίτερες λύσεις εγκατάστασης (όπως περιπτώσεις ανακαινίσεων, αυτονομήσεων, κλπ), οι οποίες θα ήταν δύσκολο να επιτευχθούν με τη χρήση άλλων καυσίμων.

Ανάλογα με την χρήση αντικαθιστά: 

• το πετρέλαιο θέρμανσης
• το πετρέλαιο κίνησης
• το ηλεκτρικό ρεύμα
• το υγραέριο
• το μαζούτ
• ή συνδυασμό των αναφερομένων προϊόντων

Το φυσικό αέριο μπορεί να αντικαταστήσει όλες τις μέχρι σήμερα γνωστές και ευρέως χρησιμοποιούμενες μορφές ενέργειας και να χρησιμοποιηθεί για:

• Παροχή ζεστού νερού χρήσης
• Θέρμανση χώρων
• Παραγωγή ατμού
• Μαγείρεμα
• Κλιματισμό
• Συμπαραγωγή (ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρικής & θερμικής ενέργειας)
• Πλήθος Επαγγελματικών χρήσεων (στεγνοκαθαριστήρια, αρτοποιία, εστιατόρια κ.α.)
• Βιομηχανική Χρήση (κύρια για κάλυψη θερμικών αναγκών στην παραγωγική διαδικασία)

Το φυσικό αέριο είναι καύσιμο που διακινείται μέσω δικτύων. Επομένως ο τελικός καταναλωτής δεν έρχεται σε απευθείας επαφή με αυτό. Οι φυσικές του ιδιότητες, η τήρηση αυστηρών προδιαγραφών στην κατασκευή και συντήρηση δικτύων διανομής και εσωτερικών εγκαταστάσεων και συσκευών και η απλότητα των συσκευών στη χρήση τους το καθιστούν ασφαλές στη χρήση.

Τα βασικά κριτήρια και η σειρά προτεραιότητας της επιλογής της θέσης του μετρητή είναι τα εξής:

• Στο εξωτερικό περιβάλλον στο όριο της ρυμοτομικής γραμμής
• Σε κοινόχρηστους χώρους στο ισόγειο του κτιρίου
• Σε εύκολα επισκέψιμο χώρο, κατάλληλο και αεριζόμενο

Δεν τοποθετείται ποτέ κάτω από το κύριο κλιμακοστάσιο του κτιρίου ή σε χώρους κάτω του πρώτου υπογείου του κτιρίου.

Ο ρυθμιστής εγκαθίσταται στο όριο της ρυμοτομικής γραμμής και η απόσταση πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,5 μέτρα από οποιοδήποτε άνοιγμα του κτιρίου.

Η μεταφορά του φυσικού αερίου σε μεγάλες αποστάσεις, κυρίως από τις περιοχές ή τις χώρες που παράγεται, πραγματοποιείται μέσω αγωγών μεταφοράς υψηλής πίεσης σε αέρια μορφή, με βυτία σε συμπιεσμένη μορφή (CNG) και με δεξαμενόπλοια σε υγροποιημένη μορφή (LNG)*.

* (Ένα κυβικό μέτρο υγρού φυσικού αερίου αντιστοιχεί σε 600 κυβικά μέτρα αερίου σε ατμοσφαιρική πίεση.)

Τα παγκόσμια αποθέματα φυσικού αερίου αυτά που μέχρι σήμερα έχουν βεβαιωθεί, καλύπτουν την αγορά για τα επόμενα τουλάχιστον 60 χρόνια. Στην Ελλάδα, σήμερα έχουμε τρεις κύριες πηγές προμήθειας φυσικού αερίου, από τη Ρωσία (Gazprom-Export), την Αλγερία (Sonatrach) και το Αζερμπαϊτζάν (μέσω Τουρκίας - Botaş). Επίσης μετά την απελευθέρωση της αγοράς αερίου υπάρχει η δυνατότητα προμήθειας φυσικού αερίου από ιδιώτες.

Το φυσικό αέριο είναι κυρίως μεθάνιο και ανήκει στην 2η κατηγορία των αερίων, ενώ τα υγραέρια είναι βαρύτεροι υδρογονάνθρακες και ανήκουν στην 3η κατηγορία αντίστοιχα. Η σχετική πυκνότητα του φυσικού αερίου είναι μικρότερη από αυτή του αέρα (θεωρώντας αυτή του αέρα ίση με 1). Αυτή η διαφοροποίηση κάνει το φυσικό αέριο ελαφρύτερο, ενώ το υγραέριο είναι βαρύτερο από τον ατμοσφαιρικό αέρα, που σημαίνει ότι σε τυχόν διαφυγή το υγραέριο συγκεντρώνεται χαμηλά με κίνδυνο έκρηξης.

Διάταξη που διακόπτει τη ροή του Φυσικού Αερίου προς μία κατεύθυνση.

Είναι η σύνδεση εγκατάστασης ενός Καταναλωτή με το Σύστημα Διανομής.

Οι μετρητές αερίου που προορίζονται για την καταγραφή της καταναλωθείσας ποσότητας αερίου, διατίθενται αποκλειστικά από την Εταιρεία, η οποία σύμφωνα με τους εκάστοτε ισχύοντες κανονισμούς, προβαίνει στην τοποθέτησή τους. Η διαστασιολόγησή τους θα είναι ανάλογη με την κατηγορία κατανάλωσης των εγκατεστημένων συσκευών. Οι θέσεις τοποθέτησης των μετρητών, φωλιές ή ερμάρια με τις σχετικές θυρίδες, εφόσον κατασκευασθούν από τον Πελάτη, πρέπει να έχουν τις καθορισμένες διαστάσεις, ανάλογες του μεγέθους των. Το κλείδωμα της φωλεάς ή του ερμαρίου πρέπει να είναι του τύπου που η Εταιρεία έχει προδιαγράψει. Ο μετρητής φυσικού αερίου (και όλη η εγκατάσταση και τα εξαρτήματα συμπεριλαμβανομένων των βανών εξόδου) παραμένει στην κυριότητα της Εταιρείας και ο Πελάτης δεσμεύεται ότι εγγυάται την ελεύθερη πρόσβαση σε αυτόν, εφόσον ο μετρητής βρίσκεται σε χώρο της κυριότητας του, σε υπαλλήλους και εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους της Εταιρείας, εφοδιασμένους με εταιρικές ταυτότητες αναγνώρισης, για κάθε είδους εργασία, όπως ανάγνωση / καταγραφή, έλεγχος, διάφορες τεχνικές επεμβάσεις, σύμφωνα με το όρο 8 των Γ.Ο.Σ.

Είναι το τμήμα της σωλήνωσης από τον κεντρικό αγωγό διανομής έως και το σημείο σύνδεσης, (μετρητή αερίου συμπεριλαμβανομένων και των εξαρτημάτων του (βάνες απομόνωσης, ρυθμιστές, μετρητές κ.ά. όργανα που συνδέονται με αυτόν).

Ο ρυθμιστής (ή μειωτής) πίεσης είναι μια διάταξη που ρυθμίζει και συγκεκριμένα μειώνει την πίεση του φυσικού αερίου σε μια προκαθορισμένη τιμή στο τμήμα της εγκατάστασης σωληνώσεων που ακολουθεί.

Είναι το σημείο εξόδου του μετρητή. Στο σημείο αυτό γίνεται μεταφορά της ιδιοκτησίας του αερίου από την Εταιρεία στον καταναλωτή.

Το Σύστημα Διανομής φυσικού αερίου (νοείται το σύνολο των αγωγών, κατά το πλείστον υπογείων), που υπάρχει ήδη ή πρόκειται να αναπτυχθεί από την Εταιρία και εκτείνεται μέχρι τη στρόφιγγα εξόδου του μετρητή του Καταναλωτή.

Το φυσικό αέριο αποτελεί μίγμα αερίων υδρογονανθράκων (κύρια αποτελείται από μεθάνιο), το οποίο εξάγεται από τις υπόγειες κοιλότητες υπό υψηλή πίεση και μεταφέρεται προς τους τόπους όπου πρόκειται να χρησιμοποιηθεί όπως είναι, χωρίς την ανάγκη περαιτέρω επεξεργασίας. Το φυσικό αέριο είναι κατ' εξοχήν οικολογική ενέργεια, αφού δεν περιέχει ενώσεις θείου, που συγκαταλέγονται στις κύριες αιτίες περιβαλλοντικής ρύπανσης. Είναι η λιγότερο ρυπογόνο πρωτογενή πηγή ενέργειας που υπάρχει σήμερα. Το φυσικό αέριο είναι φυσικό προϊόν, μη τοξικό, ελαφρύτερο από τον αέρα, άχρουν και άοσμο: η χαρακτηριστική οσμή του προσδίδεται στο στάδιο της διανομής, προκειμένου να γίνεται αντιληπτή η παρουσία του.

Ο Εθνικός Κανονισμός προδιαγράφει υλικά, εξαρτήματα, συνδέσεις και ελέγχους που πραγματοποιούνται στην εσωτερική εγκατάσταση, ώστε να διασφαλίζεται η στεγανότητα των εγκαταστάσεων. Προαιρετικά ή και υποχρεωτικά σε ορισμένες περιπτώσεις σύμφωνα με τον Κανονισμό, μπορεί να τοποθετηθεί διάταξη ανίχνευσης διαρροής του φυσικού αερίου.

Το bar είναι μονάδα μέτρησης πίεσης (1 atm = 1,013 bar).

Το μονοξείδιο του άνθρακα δεν είναι συστατικό του φυσικού αερίου και δεν τίθεται θέμα προβλήματος σε περίπτωση διαρροής του φυσικού αερίου αλλά μόνο σε περίπτωση προβληματικής καύσης ή προβληματικής απαγωγής καυσαερίων, όπως συμβαίνει σε όλα τα καύσιμα και πολύ λιγότερο στα αέρια καύσιμα όπως είναι το φυσικό αέριο. Ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει προαιρετικά τη χρήση ανιχνευτή μονοξειδίου του άνθρακα στην εγκατάσταση φυσικού αερίου.

Πρόκειται είτε για ανεξάρτητους ανιχνευτές (ηλεκτρονική αντισεισμική βαλβίδα) που τοποθετούνται σε δομικό σημείο του σπιτιού και δίνουν σήμα σε ηλεκτροβάνα για τη διακοπή της παροχής είτε για συστήματα ενσωματωμένα στην εσωτερική εγκατάσταση (μηχανική αντισεισμική βαλβίδα) που επίσης διακόπτουν αυτόματα την παροχή σε περίπτωση σεισμού.

Η διάρκεια ζωής των ενεργειακών αποθεμάτων καθορίζεται από την προσφορά και την ζήτηση και βάσει των σημερινών δεδομένων εκτιμάται σε 48,8 χρόνια. Τα παγκόσμια αποθέματα του φυσικού αερίου ανέρχονται σε 2.000 ισοδύναμα δισεκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου περίπου. Υπάρχουν όμως επιπλέον κοιτάσματα που δεν έχουν προσμετρηθεί στα αναφερόμενα στοιχεία. Η πρόοδος των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για την εύρεση και την εξαγωγή του Φυσικού Αερίου αναμένεται να αυξήσουν την ενεργειακή επάρκεια.

* Πηγή: BP Statistical Review of World Energy 2021 | 70th edition